آقا رسول و تاسیس بانک خصوصی

چند روز قبل آقا رسول در حال پر کردن چند برگ فرم اداری بود. از او پرسیدم به سلامتی برای سفر به عتبات فرم پر می کنی ؟ گفت: نه خیر ، تقاضای تاسیس بانک خصوصی است.
مدیر پوزخندی زد و گفت : خدا بد نده ، سرت به جایی خورده یا خواب نما شدی؟ مرد حسابی میدونی برای تاسیس بانک چقدر سرمایه اولیه لازمه؟
آقا رسول نگاهی به مدیر کرد و گفت: اتفاقاً اشتباه شما اینه که فکر می کنید ، بانک زدن سرمایه می خواد.
مدیر گفت : پس چی ، حتماً سواد می خواد . نه اینکه حضرتعالی دکترا دارین؟
آقا رسول گفت : تاسیس بانک سواد نمی خواد ، تجربه و تخصص می خواد. من رئیس یک صندوق مالی خانوادگی هستم و نزدیک به 14 تا عضو داریم! و به اندازه کافی در خصوص بانکداری اطلاعات دارم.در مورد سرمایه اولیه هم به اطلاع برسانم از هر 100 واحد منابع مالی بانک ها بیش از 80 تا 90 واحد از آن از آورده ها و سپرده های مردمی تشکیل می شود و تنها 10 تا 20 واحد از سوی سرمایه گذاران اولیه تامین می شود.در واقع با جذب هر سپرده از سوی بانک ، یک بدهی برای بانک ایجاد می شود و صاحبان این سپرده ها بدون دریافت وثیقه ، منابع مالی را به بانک ها می دهند.
مدیر گفت:  این که ریسک است ، چون هر زمان که مشتریان سپرده های خود را مطالبه کنند ، بانک با بحران مواجه می شود.
آقا رسول گفت: تازه ریسک بالاتر زمانی است است که بانک ها بخشی از این سرمایه را به صورت تسهیلات در اختیار دیگران قرار می دهند. چرا که تسهیلات پرداختی هر زمان که بانک اراده کند ، قابل وصول نیستند ، اما بانک باید منابع سپرده گذاری شده را هر زمان که از سوی سپرده گذار مطالبه شود ، پرداخت کند.
مدیر گفت : پس چه با چه عقلی می خوای بانک خصوصی بزنی ؟
اقا رسول گفت : فعالیت در چنین فضای ریسک پذیری با انواع مقررات و ساز و کار های نظارتی همراه است و بانکداری تنها فعالیت اقتصادی است که سهم آورده موسسان و سهامداران تقریباً نزدیک به صفر است و عمده فعالیت با استفاده از سرمایه دیگران انجام می شود. در سایر فعالیت های اقتصادی ، فعالان باید با سرمایه و آورده خود کار کنند یا خود را با اخذ تسهیلات به بانک ها بدهکار کنند ، ولی بانک ها در سراسر دنیا با دریافت مجوز از بانک مرکزی یا مقام نظارتی ، در واقع این امکان را پیدا می کنند که به ساده ترین روش جذب ، منابع را به کار گیرند و با منابع مالی دیگران فعالیت اقتصادی انجام دهند. در عوض این امتیاز ارزشمند ، مقررات و استاندارد های سختگیرانه ای بر فضای بانک ها حاکم است که مخاطرات ناشی از فعالیت بانک ها را به حداقل می رسانند.
مدیر پرسید: اگه اینطوریه ، چرا اوضاع بانک ها در کشور ما به هم ریخته است و هر بانکی ساز خودش را می زند؟
آقا رسول سری تکان داد و گفت: تازه اومدی سر خط. در نظام بانکی کشور های توسعه یافته ، شبکه مدیریتی یک بانک در 2 سطح تعریف می شود ؛ یک سطح نظارتی عالی که از آن به « هیات نظارتی » تعبیر می شود و یک سطح مدیریت اجرایی که تقریباً با « هیات مدیره» هم معنی است. وظیفه سطح نخست نظارت بر عملکرد هیات مدیره است و در امور اجرایی دخالت نمی کند و هیات مدیره هم باید در قبال عملکرد خود به سطح نظارت عالی بانک پاسخگو باشد. اما در کشور ما فقط هیات مدیره داریم که هم سیاستگذاری می کند و هم اجرا. در واقع خودشان می برند و می دوزند و وصله می کنند و اطو می کنند. اینجاست که این نظام خود کنترلی مشکلات عدیده ای به وجود می آورد.
مدیر که محو صحبت های آقا رسول شده بود گفت: خلاصه هر وقت بانک زدی ، هوای ما رو داشته باش.
آقا رسول گفت: تا جایی که قانون و مقررات اجازه بدهد ، چشم. در خدمتم.
مدیر گفت: حالا برو چایی دم کن ، بعداً راجع به این موضوع با هم صحبت می کنیم. یکی ندونه فکر می کنه رئیس بانک مرکزی هستی!