تنوع در نرخ ارز!

ما ایرانی ها اصولاً به تنوع علاقه خاصی داریم و از روزمرگی و یکنواختی بیزاریم. برایمان فرقی نمی کند این تنوع در اقتصاد باشد یا سیاست، در گوجه و نارنگی نمود پیدا کند یا پسته و پراید... بنابراین سعی می کنیم هر روز اوضاع را تغییر دهیم تا از یکنواختی و فرسودگی شغلی به دور باشیم. اتفاقاً شاه نعمت الله ولی نیز در این خصوص با ما هم عقیده است و چنین سروده: ساغر متنوع است از آن می! و باقی داستان... در همین راستا و با همین نیت سالهاست دولت نرخ ارز در بانک مرکزی بالا و پائین می کند و افرادی هم نظیر جمشید بسم الله در کف بازار... عده ای هم این وسط که به سلامتی مشکل هاضمه و گوارش ندارند، از قِبل رانت های میلیاردی بار خود و خویشاوندان را تا چندین نسل بسته اند تا جایی که شاعر در خصوص بی در و پیکر بودن میزان رانت خواری اینان فرموده «چون رانت به جیب تو و چون باد به دشت!» اما چند وقتی است که مسئولان – بدون هماهنگی با عزیزان رانت خوار- عزمشان را جزم کرده اند تا بالاخره ارز را از خر شیطان پائین بیاورند و آن را تک نرخی کرده، راهی خانه بخت، ببخشید راهی بانک مرکزی کنند. هر چند عمو سیفی معتقد است شاید این تصمیم باعث رشد قیمت ارز شود اما در مجموع تک نرخی شدن ارز منشا خیر است و با حذف رانت های میلیاردی، بازار ارز شفاف می شود و دولت می تواند با بروکراسی کمتر و فاقد پیچیدگی (مانند تبعیض قائل شدن بین کالاها و تخصیص ارز به زین اسب و پالان خر!) ارز را به دست متقاضیان واقعی آن برساند و با انجام محاسبات ساده تر به تولیدکنندگان برای متعادل نگاه داشتن قیمت کالاهایشان یارانه بپردازد. البته مزایای تک نرخی شدن ارز زمانی حاصل می شود که روش های مصنوعی قیمت گذاری دستوری دولت از قیمت ارز برداشته شده و ارز مانند هر کالای دیگری در اقتصاد براساس عرضه و تقاضا به قیمت ذاتی خود دست یابد و در واقع:«چو این کرده شد چاره رانت ساخت» لذا اگر بانک مرکزی و دولت بخواهند از هر نوع سزارین دستوری در بودجه یا خارج از آن برای قیمت گذاری ارز استفاده کنند، باید گفت «تک نرخی شدن ارز» عملاً متولد نمی شود و باز هم قیمت ارز به دو دسته دولتی و آزاد تقسیم می شود و مفاسد و رانت های ناشی از تفاوت این دو نرخ همچنان وجود خواهد داشت. موفق باشید...